🔸قیزلار و اوغلانلار گله‌جک حیات یولداشلارینین سئچیمینده هئچ بیر اختیار صاحبی دئییلدیلر. ائولیلیگین ان یایقین شکلی دائمی عقد ایدی. ائولیلیگین یایقین بیچیملریندن بیری ایسه، آنلاشما و یازیلاشمالار اساسیندا قیز یا دا قادینلاری صیغه ائلمک، یا خود موقت ائولیلیکلر ایدی. یوخسوللوق یا دا مالی دورومون سیخینتیلی اولماسی سبب اولوردو عایله‌لر اؤز قیزلارینین موقت ائولیلیگی ایله راضیلاشسینلار. قادینلاری صیغه ائلمک توپلومداکی تؤره‌لره گؤره قبول اولاسی ایدی و صیغه اولموش قادینلار، سؤزلشمه (قرارداد) بیتدیکدن سونرا چتینلیکسیزین باشقا بیریسی‌نین دائمی عقدینه گله بیلردیلر.
🔸ائولیلیگین باشقا بیر بیچیمی ایسه، ساواشلاردا اسیر توتولان، چالینتی اولان یا دا کؤله تجارتی واسیطه‌سیله ساتیلان قیز- قادینلاری قاپساییردی.
چوخ آروادلیلیق سیستئمی، شهرلرده نجیبزاده‌لره مخصوص ایدی، آنجاق ایالت‌لرده ده یایقین ساییلیردی. بلوچ ائلاتلاریندا، یوخسول کیشیلر بیله بعضا سکگیز دانا آرواد آلارمیشلار. ندنی ده بو ایدی کی، ائلاتلاردا آروادین هم ار اوچون هئچ خرجی یوخ ایدی، هم ده وئریملی بیر اوره‌تیجی ساییلیردیلار عایله اوچون.
🔷قاجار دؤورونده مرسوم اولان کبین نه ایمیش؟
🔸قاجار دؤورونون اورتالاریندان عایله‌لر نقد آلینان “سوت پولو”نون یئرینه، قیزلارینین کبین‌لرینی چوخالتماغا اوستونلوک وئرمه‌یه باشلادیلار. سوت پولونون آزالماسی و کبین‌لرین داها اؤنمسه‌نیب چوخالماسینی قاجار دؤورونون تاریخینده آراشدیریب تاپمالی. بو دؤورده جماعات ایکی بویوتدا ده‌ییشیلمکده ایدیلر؛ بیری ساوادین یایقینلاشماسی و معلوماتلی روحانیلرین چوخالماسی ایدی، ایکینجیسی ده جماعاتین باشقا کولتورلرله تانیشیب، عثمانلی، عرب و حتی غربی اؤلکه‌لرله ایلیشکی قورماسی ایدی.
یوز ایل بوندان قاباق، بیر اورتا دوروملو شهرلی گلینین کبینینین نئچه اولدوغونو ماراق ائدیرسینیزسه، گؤزلرینیزی یومون، اؤزونوزو تخته معجرلی قدیم بیر ائوده تصور ائله‌یین؛ دووارلاری سوواقدان اولان یئکه حیه‌طلی بیر ائوین تنه‌بیسی زیم به‌زیم قوناقدیر. بو گون سؤز دانیشما گونودور. بوتون سؤزلر دانیشیلیب هر مؤضودا آنلاشیلیب، ایندی ایسه کبینی کاغیذا کؤچورمک واختی دیر. قیز ائوی آدام گؤندریب حاج ممد آغا اصفهانلی گلسین هم قیز اوغلانی بیری بیرینه محرم ائله‌سین هم ده ساوادلی اولدوغو اوچون سؤزلشمه‌نین اوزونو یازسین. حاج ممد آغا بئله یازیر: “بسمه تعالی/ آللاهین آدیله/ پیغمبر صلوات اللاه علیه و آله-ین یادیله/ و ولی عصر عجل‌الله تعالا فرجه-ون تاییداتی ایله/ بو کاغاذ گلینین آتاسی، جناب کربلایی رضا گیوه‌دوز(او زمان گلینین آدینی سؤزلشمه‌ده یازماق دب دئییلدی) و کوره‌کنین، جعفرعلی بزازباشی‌نین آتاسی، جناب حاج رضا بزازباشی‌نین آراسیندا باغلانان بیر سؤزلشمه‌دیر. قبول اولونان کبین بوندان عبارتدیر: بیر جلد کلام‌الله مجید، بیر جام آینا، بیر جوت لاله، اوچ دست پالتار، بیر پنج تن عقیق، بیر مرتضی علی(ع)ین شمایلی، و ۱۰۰ تومن پول مشمول ذمه‌دیر. آللاه موبارک ائله‌سین انشاالله؛ شوال ۱۳۲۹ هجری قمری.”
البته بو کبین قاجار دؤورونده اورتا صینیفدان، الی آغزینا یئتیشن عایله‌لرین سؤزلشمه‌سیدیر یوخسا آتاسی فهله یا دا حامبال اولان بیر قیزین کبینی چوخ چوخ بوندان آز اولاردی. ایندیسه، نئجه دؤوران دؤنوب دبلر، عنعنه‌لر، گله‌نک و گؤره‌نکلر بو قدر ده‌ییشیلیب، بونلاری سوسیولوقلار و توپلونم‌بیلیم اوزمانلاری آراشدیریب جوابلامالی‌دیرلار.
🔷و اما وار- دؤولتلی قیزلارین کبینلری نئجه اولارمیش؟
🔸اوچ پارچا کند، فیلان یئرده، اشرفیلی قیزیل بیر کمر، جواهرنیشان نیمتاج، اون دست فرنگی پالتار، بوندان علاوه، اوغلان ۶ مین تومن سوت پولو وئرمه‌یی ده بوینونا آلیب.
قاجار دؤورانیندا بیر آرواد اریندن نفقه آلماماق، اخلاقی انحرافلار، یا دا جینسی اقتدارسیزلیق کیمی خاص دوروملاردا بوشانماق ایسته‌سه‌یدی، اوشاقلارین آتالاری ایله قالما و کبین وئرمه سورونلاری ارلری آرواد بوشاماقدان واز کئچدیرردی.